Foto door Johan Lenaerts
Wie je ook bent, vanwaar je ook komt, hoe je ook gelooft, Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle stelt een tiental eilanden voor, noem het stilteplekken, die op een kunstzinnige manier vanuit ons rijk erfgoed, met focus op spiritualiteit en met prikkeling van onze zintuigen, stilaan meer en meer vorm krijgen.
Ons project heet “Raak aan en laat je raken”: elk eiland prikkelt één van onze zintuigen die immers de meest directe toegangspoort zijn tot een meer dan gewone ervaring.
De levensaspecten verzamelen we onder het uitnodigende citaat “Vier het leven/Leven”.
Tal van kunstvormen (textiel, fotografie, video, schilderkunst, meubelkunst, installaties….) gaan in dialoog met het historisch erfgoed en brengen ons bij wat ons naar de diepte inspireert, beweegt, ….
Dit project-in-uitvoering ontvouwde zich de voorbije maanden stap voor stap. Nog 3 stilteplekken te gaan qua realisatie.
We bouwen samen eilanden uit...
Elk eiland omarmt een aspect, uit het leven gegrepen: groeien, kwetsbaarheid, vieren, durven, oefenen, danken, …. Een aantal eilanden vallen samen met de sacramenten. Zo omhelzen we ook de verschillende lagen van onze gemeenschap.
Als eerste stap vertrokken we vanuit de kerkruimte: overtollige objecten werden opgeruimd. Het creëren van de eilanden in onze kerk resulteert in de verhuizing van een aantal historische elementen, een proces dat niet overhaast kan gebeuren.Als je de kerk binnenwandelt, wordt je in het portaal begroet met Sjaloom en vrede in meerdere talen. En eens in de kerk lees je rond de achterste zuilen onze zeven uitgangspunten, het DNA van onze gemeenschap.
Het eerste eiland ligt rond het altaar en kreeg de naam “vieren”. De “Ichthus” van vis, te vinden op het massieve arduinen altaar uit de jaren ’60, kreeg een verguld laagje. Een beige-gouden kazuifel, ontwerp van de jonge kunstenaar Nicolas Stolarczyk vormt één geheel met het altaar. Nadien introduceerden we drie nieuwe goudkleurige ambo’s van de hand van de Mechelaar Bart Callebaut.: één voor het evangelie, één voor de gebeden én ééntje in kinderversie. met kinderbijbel. Bezoek je onze kerk, dan kan ook jij grasduinen in de (kinder)bijbel.
De doopkapel werd weer doopkapel en kregen twee monumentale Onze Lieve Vrouwen een meer zinvolle plek. Ook daar kan je hedendaagse accenten vinden: porseleinen bloemen door Elise Dethier, een kaarsenensemble door de Amerikaan Matthew Weatherley. Gekleurde zitjes verwijzen naar de moderne glasramen.
In de grafkapel vind je een zithoek waar de verstilde combinatie van een 18de-eeuwse liggende Christus, een hedendaagse lichtbundel van Enzo Cattelani, een quote van Kristien Verellen en in de biechtstoel art deco kandelaars waar je een intentie kan op prikken, hoop wil geven aan wie iemand of iets verloor. Kruisjes en kaarsen van de overledenen van onze gemeenschap krijgen er ook een plek.
Het kunstenaarsduo Sofie Lachaert en Luc Dhanis zette ons op weg om in een volgende fase de biechtstoelen om te vormen tot spirituele Wunderkammers rond liefhebben, tijd, kwetsbaarheid, her-inneren, ….
Nu al gerealiseerd is het eiland Liefhebben: een biechtstoel met een ongewone aankleding: een stroom van rode draden uitlopend op een schelp, een krachtig symbool voor Liefhebben (Obed Vleugels, een Mechelse kunstenaar). Drie verticale rode draden wijzen naar God, Jezus en de ‘goede’ Geest, die één en al Liefde zijn. Rood staat voor de Liefde. De horizontale draden staan voor communicatie en verbinding tussen ons, mensen.
De draden en schelpen herinneren aan het kinderspel van “telefoneren met een draad en twee bekertjes”. Subtiel luisteren in een schelp staat hier synoniem voor liefdevol omgaan met mekaar. De 700 schelpen zijn ook een knipoog naar deze op Rubens’ triptiek, een paar stappen hier vandaan. De biechtstoel is een plek waar een link wordt gecreëerd tussen vergeven en …..Liefhebben.
Nieuw is ook het eiland Kwetsbaar zijn: redden en reddingsdeken staan centraal in deze installatie (Trees Driesens, textielkunstenares wonend in Mechelen). Zij vertrok vanuit haar vorige job waar ze in contact kwam met vluchtelingen.
De ” gouden” wikkels van champagne, cava en prosecco, uiteindelijk “verloren, herbruikte” materialen, doen denken aan het contrast tussen de rijkdom van de reddende landen en de vluchtelingen die hun bezit moeten achterlaten en o zo kwetsbaar zijn.
Dit kunstwerk knoopt aan bij de 16de-eeuwse muurschildering van de Verloren Zoon in deze koorkapel. Dit bijbels verhaal lees je door te starten bij letter A links boven: risico nemen, je thuis verlaten, vluchten en terug thuis komen en hartelijk door de Vader verwelkomd worden.
God staat open voor kwetsbare mensen.
Lees meer over ons project
Tijdschrift voor Geestelijk Leven juni 2021;
Sylvie Walraevens, Aanraken om geraakt te worden, in Tertio, 1 mei 2024;
Kristof Lataire en Thomas De Boever, De kracht van de scheppende ruimte, 2024.
Word mensenvissers
In onze kerk beweegt er momenteel heel wat….
Zo heeft De Rubens’ triptiek “De wonderbare visvangst” na conservatie een nieuwe plek gevonden. Je kan ze nu meer dan ooit van dichtbij bewonderen in haar museale opstelling.
Peter Paul Rubens schilderde in 1618-1619 dit weergaloze topstuk voor het altaar van de gilde van de Mechelse visverkopers in onze kerk. Napoleon liet het schilderij in beslag nemen op het einde van de 18e eeuw, maar in 1816 keerde de triptiek terug.
Tracing Grace
2e etappe (20-21 mei 2021)
Boodschap van Kenny Brack, OFM-cap. Gardiaan van het klooster van Meersel-Dreef pastorale eenheid St.-Franciscus Hoogstraten-Rijkevorsel aan Mechelen, Onze Lieve Vrouw over de Dijle.
“Beste mensen van Mechelen. Ik heb hier een noveenkaars in mijn handen die ik meegeef aan Raf. Ik heb gekozen om deze kaars mee te geven vanuit de Pastorale Eenheid St.-Franciscus Meersel-Dreef. (We hebben er ook wel van Franciscus en ik heb even getwijfeld om er zo één mee te geven. Maar hier staat Meersel-Dreef op.) Bij jullie is het Onze Lieve vrouw over de Dijle. Hier is ook een Lieve Vrouw. Moesten jullie deze kaars bij jullie kunnen laten branden. Ik heb gisteren van Christa ook een noveenkaars gekregen van een Lieve Vrouw van Retie. Die zal hier branden. Over al die speciale plaatsen waar Raf komt, is er dan een vuur dat rondgaat. “Een lopend vuur van vandaag naar morgen”. Die zin komt uit één van onze teksten die we vaak zingen. Dus laat het vuur maar branden. Het vuur van morgen. En ik wens jullie toe dat dat ook bij jullie, bij jullie vernieuwende projecten mag gebeuren. Goede moed daarbij.”
UIT HET REISDAGBOEK
In de mooie gotische Onze Lieve Vrouw over de Dijle wachten de beide projectteams ons op. Hier werd immers zowel na de eerste oproep als na de tweede oproep een project goedgekeurd. Na de verwelkoming door Guido Knops stelt Myriam Heeremans het communicatieproject voor. Onder de aanwezigen is Bert de Leenheer, die als specialist vanuit Galerie Transit een sterk duo vormt met specialist An Volckaert. Hij geeft ons, met hetzelfde enthousiasme als waarmee hij een volgende tentoonstelling aankondigde en beschreef, wat uitleg als wij (de Rubensiaanse Jordaens, of is het de Jordaense Rubens?…) de wonderbaarlijke visvangst van dichtbij mogen bekijken. Het is een mooie avond en ronden het af met een laatste glas in onze ‘refugio’.
De gulle ontbijttafel biedt een troostende gedachte bij het aangekondigde weer: felle wind en regenbuien. In de voormiddag kan het geen kwaad. Dan zijn we onder dak. Opnieuw in OLV over de Dijle, Tijdens de uitvoering van Amazing Grace door Wannes Vanderhoeven, begeleid op het orgel door Jeroen Keymeulen, worden weer andere elementen geaccentueerd, die het lied zo bijzonder maken. Zowel Jan Arnalsteen als deken Dirk De Gendt, beiden bevlogen sprekers, belichten de betekenis van de twee voor Space for Grace goedgekeurde projecten.
An Volckaert geeft de betekenis van het symbool, dat ik mag meenemen naar de doopkapel. Bij het verlaten van de kerk klinkt opnieuw het Amazing Grace, deze keer vanop de beiaard.