Over ons
Space for Grace wil plaatselijke geloofsgemeenschappen versterken door haar vernieuwende initiatieven te ondersteunen met een geldelijke bijdrage en door de projectteams samen te brengen in learning communities.
Het netwerk dat daardoor ontstaat wil zo nieuwe levenskracht geven aan de concrete geloofskernen binnen de katholieke kerk.
Space for Grace ontstond, wat Vlaanderen betreft, in de schoot van het Interdiocesaan Pastoraal Beraad en met de steun van Porticus. Het Academisch Centrum Praktische Theologie van de KULeuven staat mee garant voor de inhoud van ons leertraject.
Space for Grace wordt gelijktijdig ook in Nederland uitgerold en onder de naam Raume de Glaubens in Duitsland.
Wetenschappelijk onderzoek peilt naar de evolutie van de betrokken projecten en van het kerkelijke kader op vlak van leiderschap, spiritualiteit, professionalisering en intentionaliteit.
Het onderzoek is gebaseerd op de inzichten van Prof. Dr. Matthias Sellmann van het Zentrum für angewandte Pastoralforschung aan de Ruhruniversiteit Bochum en wordt door hem gevoerd, in samenwerking met het Academisch Centrum voor Praktische Theologie van de KU Leuven en met Kaski, het onderzoekscentrum Religie en Samenleving van de Radboud Universiteit Nijmegen.
“Inhoudelijke en financiële ondersteuning van vernieuwende initiatieven in plaatselijke geloofsgemeenschappen om levenskracht te bevorderen.”
In de volle rijkdom van live ontmoetingen.
7 oktober 2023
De derde groep geselecteerde projecten draagt de fakkel over aan de vierde selectie.
Tijdens een gemeenschappelijke learning community wisselen projectteams uit de derde en de vierde selectie ideeën uit rond innovatie. De aanzet wordt gegeven door Jos Moons sj. vanuit zijn column ‘De doodsnood van de parochie’. Er worden voorbeelden verzameld hoe de Space for Grace-projecten samen een heuse ‘innovatiespiritualiteit’ tot stand kunnen brengen.
Pastoor Bart Paepen gidst de groep door ‘zijn’ kathedraal van Antwerpen, een architectuur van licht en harmonie.
Omdat deze samenkomst de laatste is voor de projecten uit de derde selectie, delen de projectmedewerkers hun expertise met de nieuwelingen van de vierde reeks. “In zee te gaan met een professionele innovatiecoach was onze beste keuze”, was één van de ervaringen die klonken.
15 tot 17 september 2023
19 deelnemers vanuit Vlaanderen trekken naar Hannover om er deel te nemen aan het congres Dennoch! – Vernieuwing in de kerk-. Inspirerende keynote-speeches, een beklijvend lied dat als een ruggengraat door de plenaire samenkomsten liep, een brede waaier van workshops waaruit men er twee kon kiezen en de onderlinge uitwisseling waren de ingrediënten die het enthousiasme bij de thuiskomst kruidden.
Met meer dan zeshonderd deelnemers maakte dit congres een bijzonder statement. Er ontkiemde een stoute droom om iets op aangepaste schaal ook in de lage landen te organiseren.
3 juni 2023
De learning community sluit aan bij het IPB forum waar Karlijn Demasure komt spreken over machtsmisbruik in de kerk. Na jaren van schandalen door seksueel misbruik van minderjarigen ontwikkelde de Kerk intussen een breder perspectief op de problematiek, die immers niet beperkt blijft tot seksueel misbruik.
Als de internationaal gerenommeerde expert inzake misbruik in de Kerk en kinderbescherming een aantal vragen heeft beantwoord, verlaten de Space for Gracers het forum en maken ze kennis met Luk Vanmaercke die de wetenschappelijk medewerker is geworden vanuit het ACPT. Zoals elke samenkomst wordt er tijd verzien voor onderlinge uitwisseling over de eigen projecten: de stand van zaken, de obstakels, de eerste vruchten… De projectverantwoordelijken leren zo allereerst van elkaar.
20 april 2023
De jury bestudeerde de twaalf aanvragen die werden ingediend na de vierde projectoproep. Zes ervan werden weerhouden. Het mag opgemerkt worden dat twee van die zes projecten verder bouwen op een eerder dossier waarmee ze werden goedgekeurd. De investering van innovatiecoaches blijkt dus zijn vruchten af te werpen.
25 maart 2023
In de mate van het mogelijke wordt een learning community gecombineerd met het bezoek aan een project ter plaatse. Vandaag is dat het House of Compassion in de Brusselse Begijnhofkerk. Karen Naessens en Daniel Alliet getuigen over het ontstaan en de groei van de thematische werking rond mededogen in dit historische gebouw. Hoe tijdelijke tentoonstellingen, voordrachten en permanent aanwezige kunst voortdurend de bezoeker confronteren en bevragen hoe wij in onze tijd en in ons leven voor de andere doen en niet doen waarvan we willen dat het ook (niet) aan ons wordt gedaan.
In een panelgesprek delen enkele projecten waar ze staan, wat hun inspireert, waartegen ze botsen.
Onder begeleiding van het IDGP wordt er in de namiddag gewerkt rond evaluatievormen. Wat kan je evalueren? (cognitieve en affectieve doelstellingen) Hoe evalueer je op een respectvolle manier? Hoe geef je feedback? Welke soorten evaluatie zijn er?
De locatie van het Anker en de catering door Cosmos vzw vormden de perfecte omkadering voor een leerrijke dag.
15 februari 2023
Het internationale Monitoring en Evaluation-team, samengesteld uit de onderzoekers van de verschillende universiteiten, de vertegenwoordigers van Porticus en de betrokken partners verzamelt in Gent. Op de agenda staat o.a. de voorbereiding van een publicatie ‘Space for Grace-Vandaag nadenken over de kerk van morgen’, hoe systeemveranderingen te benaderen en een aantal concrete afspraken voor het congres ‘Dennoch’ in Hannover 14-17 september 2023.
14 januari 2023
De derde groep geselecteerde projecten komt samen in het Diocesaan Pastoraal Centrum van Mechelen. Er wordt in de voormiddag gewerkt rond De parochie van de toekomst van Matthias Sellmann. Dirk Beirnaert, betrokken bij twee Space for Grace-projecten, vertelt waarom en hoe de Broeders van Liefde bij Sellmann zijn blijven steken, nadat ze ook gekeken hebben naar wat James Mallon, Thomas Halik e.a. te zeggen hadden over de toekomst van kerk en geloofsgemeenschappen …
In de namiddag wordt er gewerkt rond het veiligheidsbeleid in de Kerk. We maken van de gelegenheid ook gebruik om kennis te maken met de twee projecten van Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle, door een bezoek ter plaatse.
Learning communities op kruissnelheid
12 januari 2022
Een leesgroep van kadermedewerkers en het CCV van bisdom Hasselt heeft zich gedurende enkele samenkomsten het gedachtengoed van Sellmann eigen gemaakt. Tijdens de laatste samenkomst wordt de projectcoördinator uitgenodigd om de bevindingen te toetsen aan concrete projecten.
27 januari 2022
Uit 25 aanvragen selecteert de jury 11 projecten voor een derde cyclus van begeleiding, toelage en learning communities.
19 maart 2022
De learning community is voor het eerst een live ontmoeting tussen de medewerkers van geselecteerde projecten. De focus ligt op vrijwilligers.
23 april 2022
Tijdens de learning community vertellen enkele projecten over hun eigen aanpak en leerproces. Het IDGP begeleidt een workshop rond evalueren. Een videoboodschap van Mgr. Vanhoutte sluit het tweede werkjaar af en is de aanzet voor een kleine receptie. Er is reden om te vieren! De hoop leeft dat het post-coronatijdperk is aangebroken.
21 mei 2022
Tijdens de vorming pastoraal handelen van het bisdom Antwerpen wordt een dagdeel besteed aan de werking van Space for Grace.
11-14 september 2022
Met een korte reeks etappes bezoekt Tracing Grace 3 een volgende reeks projecten. De symboolestafette is opnieuw een gewaardeerde vorm om de bezochte projecten onderling te connecteren.
Eind oktober 2022
De nieuwe huisstijl en website van Space for Grace worden in gebruik genomen.
3 december 2022
Het colloquium “Morgen anders dan vandaag” vormt de ideale context om het Innovatiecharter voor te stellen aan de meer dan honderd deelnemers. De vierde projectoproep wordt gelanceerd en via een achttal smaakmakers wordt er vuur aan de lont gestoken om innovatieve experimenten te formuleren en als projectaanvraag in te dienen.
Het innovatieve netwerk verdubbelt in omvang.
Januari 2021
Met 17 projecten geselecteerd voor de tweede ronde, verdubbelt het innovatieve netwerk in omvang.
Het IPB vertaalt de ecclesiologie van Mattias Sellmann en publiceert het met als titel:
“Parochie van de toekomst – 7 uitdagingen”
De 34 projecten van Space for Grace ontvangen in primeur de eerste exemplaren.
13 februari 2021
Beperkende maatregelen blijven het onmogelijk maken om fysiek samen te komen. De learning community over patroon doorbrekend denken, begeleid door Sofie Verscheure, moet digitaal gebeuren.
Online overleg blijft ook het enige kanaal om kennis te maken met de nieuwe projecten.
Voorjaar 2021
Er wordt een pool samengesteld van innovatiecoaches, die in een eenmalige sessie zullen ‘sparren’ met kandidaat-indieners van nieuwe projecten. De inhoudelijke gesprekken leiden tot een duidelijke visie, om projectideeën tot een zo hoog mogelijk level te brengen.
19-25 mei 2021
Na het opheffen van enkele maatschappelijke beperkingen in het kader van de covid-pandemie bezoekt de projectcoördinator in de week van Pinksteren negen projecten per fiets, onder de noemer: “Tracing Grace.” Een symboolestafette verbindt de bezochte projectteams.
5 juni 2021
Het IPB viert haar 50 jaar+1 bestaan.
Het boek “Betrokken in dialoog – IPB voor een synodale Kerk” bundelt een studie over de jarige, een close-up van de IPB-werking van de voorbije 10 jaar, een synodale benadering van het IPB én een artikel over SfG, onder de titel “Morgen zal anders zijn dan vandaag.”
31 augustus & 9 september 2021
In voorbereiding op de derde projectoproep is er een online info-sessie en wordt aan kandidaten het aanbod gedaan om in een éénmalige sessie, met een innovatiecoach als sparringpartner, ideeën te concretiseren.
14-20 september 2021
Tracing Grace 2.0 bezoekt opnieuw een aantal projecten om de onderlinge band te versterken. Later in het najaar wordt deze reeks nog aangevuld met enkele losse bezoeken. In totaal worden negen projecten bezocht.
7 oktober 2021
De eerste online learning community van de tweede ronde heeft als onderwerp ‘digitale communicatie’. Vicaris Bart Paepen, bisschoppelijk gedelegeerde voor Evangelisatie en nieuwe media in bisdom Antwerpen deelt zijn visie. Koen Vlaeminck en Nikolaas Sintobin vertellen vanuit hun expertise en beantwoorden concrete vragen.
21 oktober 2021
De Duitse Orde, één van drie officieel erkende ridderorden, heeft als jaarthema ‘ons geloof doorgeven’ en wil een samenkomst wijden aan innovatie en de initiatieven die Space for Grace neemt. De projectcoördinator stelt het Space for Grace-programma voor aan de familiares in de Landcommanderij Alden Biesen
9 december 2021
Met een webinar zet het Academisch Centrum Praktische Theologie van de KU Leuven niet alleen het volledige Space for Grace-programma, maar ook twee concrete projecten in de kijker.
De eerste projecten
10 februari 2020
Het programma Space for Grace heeft ook een wetenschappelijk luik. Zestien ‘stakeholders’ (representatieve figuren zoals bisschoppen, vicarissen, eindverantwoordelijken deelpastoraal, kadermedewerkers e.a) worden geïnterviewd om een eerste referentiekader te bepalen, waaraan straks de projectmedewerkers zullen afgetoetst worden. Het eerste interview voor deze nulmeting wordt afgenomen.
6 maart 2020
Een jury selecteert uit een 36-tal aanvragen de eerste 17 projecten.
13 maart 2020
Een algemene lockdown die Covid 19-besmettingen moet afremmen, legt het openbaar leven stil.
4 juni 2020 exit-overleg
Er is uitzicht op een vorm van versoepeling van de strenge corona-maatregelen. Het voorstel om met de geselecteerde projecten ideeën en afspraken uit te wisselen en zo een pop up-learning community te organiseren, wordt gretig beantwoord. De online uitwisseling gaat de geschiedenisboeken in als het exit-overleg.
26 juni en 1 juli 2020
De agenda voor de learning communities is ingevuld. Na de individuele kennismaking (online, conform de modus vivendi van de samenleving) met elk project afzonderlijk, is het tijd om de projectgroepen met elkaar te laten kennismaken. Tijdens twee online samenkomsten worden de eerste echte contacten gelegd tussen de groepen die het eerste weefsel van het innovatieve netwerk zullen samenknopen.
17 augustus 2020
Het prille programma Space for Grace wordt met alle betrokkenen aan een eerste grondige evaluatie onderworpen. Het kan de ontwikkeling van het innovatieve netwerk alleen maar ten goede komen.
1 september 2020
Geïnspireerd door de leerpunten uit de evaluatie, wordt een tweede projectoproep gelanceerd. De opportuniteiten die de learning communities bieden, krjjgen extra aandacht.
12 september 2020
De learning communities gaan van start. De deelnemers maken kennis met de begeleiders vanuit het ACPT en de stuurgroep. De focus ligt op het bepalen van leerdoelen en het evalueren van leerprocessen. Verder wordt er uitgewisseld over de cultuur van fysieke en psychische veiligheid, die beoogd wordt met de gedragscode van de Belgische Kerk, het document dat de bisschoppenconferentie in mei 2019 publiceerde en bij Porticus hoog in het vaandel staat.
17 en 30 september 2020
Om de projectoproep te ondersteunen, worden tijdens twee online info-sessies het programma, de selectieprocedure en het vormingsaanbod van Space for Grace aan geïnteresseerden voorgesteld en worden al hun vragen beantwoord.
9 oktober 2020
De projecten werden ingedeeld in vier groepen. In een reeks ‘clustersamenkomsten’ op vrijdagavond zullen ze in een online sessie van twee uur elk hun eigen groepsproces doormaken. De dynamiek wordt bepaald door de concrete behoeftes van de specifieke deelnemers met hun vaste begeleider. De eerste clustersamenkomst vindt deze avond plaats.
7 november 2020
Een tweede inhoudelijk sessie van de learning communities vindt plaats. Het is een plenaire online samenkomst rond het thema ‘Communicatie’. De inleiding werd gegeven door key note speaker Jan van Parijs. In een carrousel van breakout-rooms kwamen de deelnemers om de beurt terecht bij Jan Claerhout, bij Nikolaas Sintobin of bij Koen Vlaeminck, die elk vanuit hun eigen expertise do en don’ts formuleerden met betrekking tot (al dan niet digitale of sociale) communicatie.
15 november 2020
De deadline voor het indienen van een project na de tweede oproep is verstreken. De jury kan zich vastbijten in een behoorlijk pittige leesopdracht. De procedure kreeg na de evaluatie van medio augustus een kleine facelift.
Eind december 2020
De jury keurt een tweede reeks projecten goed. Toevalligerwijze opnieuw een 36-tal aanvragen, 17 geselecteerde projecten.
Oprichting “Space for Grace”
In samenwerking met Porticus, ACPT, Hefboom vzw wordt het innovatieplatform Space for Grace uitgebouwd.
“De bedoeling is om lokale geloofsgemeenschappen te ondersteunen – met knowhow en met budget – die aan de hand van creatieve en innovatieve projecten de vitaliteit van de gemeenschap een boost willen geven.”
De eerste stenen worden gelegd
2014
IPB zet een onderzoek op poten naar ‘levende geloofsgemeenschappen voor morgen’.
Meer dan 1000 mensen nemen deel aan een online bevraging, die peilt naar de feitelijke situatie en naar de gewenste situatie van de geloofsgemeenschap. Een vergelijking tussen beide toont dus de werkpunten, de verwachtingen van de respondenten.
2015
De resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd tijdens een studiedag.
De website www.gelovenbeweegt.be wordt gelanceerd, een 120-tal gemeenschappen staan er opgelijst.
2016
In 2016 worden alle resultaten van het onderzoek gepubliceerd in “Waar twee of drie: Levende geloofsgemeenschappen in Vlaanderen”.
In steeds hoger tempo komen er hervormingen per bisdom: herstructureringen en schaalvergrotingen van het parochielandschap.
2018
Het eerste jaarrapport van de Kerk in België toont een divers en veelzijdig beeld van een kerkgemeenschap die zich op talloze manieren inzet in de samenleving.
Enkele Projecten
Om een inspirerende en levensnabije gemeenschap te zijn, worden vier kernbegrippen gehanteerd. Ze vormen meteen een stappenplan.Lees meer
Waarom moeten kinderen altijd stil zijn in een kerk? Waarom mogen ze er niet kind-zijn? Om het kind in het midden te zetten, werd het idee van een speelkerk ontwikkeld om kinderen en vormelingen spelenderwijs ons geloof te laten ontdekken.Lees meer
Onze droom: als katholieke geloofsgemeenschap op een centrale plaats in Assebroek zichtbaar en herkenbaar zingevend aanwezig zijn. Daartoe werden de bijgebouwen van de centraal gelegen kerk heringericht en vernieuwd tot een plek waar mensen kunnen binnenlopen, zich welkom voelen en waar er gewerkt wordt aan een zingevingsaanbod met openheid voor vernieuwing en toekomst.Lees meer
In de Oscar Romero parochie (Ename, Mater, Nederename, Volkegem, Welden, Horebeke, Zwalm) wil men resoluut bouwen aan een duurzaam perspectief voor een vitale parochie zonder ‘vaste’ voorganger. Lees meer
