Locatie
Pastorale Eenheid Antwerpen-Centrum
Bisdom Antwerpen
Datum
2020
De specifieke situatie van de traditionele geloofsgemeenschappen in de Antwerpse binnenstad, met inbedding van een groot aantal internationale katholieke gemeenschappen die nu al gebruik maken van de kerkgebouwen, vraagt een aangepast onderzoek in functie van beleidsopties op korte en middellange termijn.
Het SPES-onderzoek vormt een goede aanzet om te komen tot gefundeerde keuzes en een gerichte aanpak. (Het “Searching for Parish Engagement Scale”-onderzoek gebeurde voor het eerst in Australië en levert interessant materiaal voor de positionering van geloofsgemeenschappen tussen de spanning Verkondiging-Dialoog enerzijds en Publiek-Privaat anderzijds.)
De resultaten werden gepubliceerd.
Enkele statistieken
In totaal namen er 526 respondenten geldig deel aan de vragenlijst: twee derde van hen vulde de vragenlijst online in, 34% deed dit op papier. De overgrote meerderheid (478) daarvan vulden een Nederlandstalige vragenlijst in, de anderen (48) een Engelstalige. Niet elke respondent vulde de verschillende vragenlijst volledig in. Slechts 357 respondenten vulden de SPES-vragenlijst volledig in, 395 de PKG-vragenlijst en 393 de coronavragenlijst. Enkel de profielvragenlijst werd door alle 526 respondenten ingevuld. In totaal zijn er slechts 317 respondenten die alle vragenlijsten geldig hebben ingevuld, of 60 procent van het totaal aantal respondenten.
Een pastoraal antwoord
De Pastorale ploeg ging er verder mee aan de slag en nodigde op 21 maart 2022 Nederlandstalige en internationale gemeenschappen, mensen uit Antwerpen maar evengoed uit de rand uit om zich de vraag te stellen waar ze naar toe willen met de resultaten. Deze thema’s kwamen aan bod:
Thema: identiteit en omgeving
Katholieke gelovigen in de Stad Antwerpen geven aan dat het geloof meer in de publieke ruimte en de media mag komen zowel op het stuk van verkondiging als op dat van het in dialoog gaan met andere levensbeschouwingen. Hoe kan zoiets gebeuren?
Thema: evangelisatie en nieuwe media
Er blijkt geen eensgezindheid inzake het voortzetten van digitale middelen in de toekomst. Toch is men het erover eens dat livestreaming een goede zaak was tijdens de coronacrisis. Hoe gaan we hier verder mee?
Thema: servicekerk
Soms vragen mensen zonder binding met kerk of geloof om een sacrament. Ofschoon de ‘servicekerk’ eerder als een uitholling van het geloof wordt gezien, vinden deelnemers aan het SPES-onderzoek dat er terzake toch een marge voor dienstbetoon kan zijn. Hoe denken we daarover?
Thema: eigenheid versus openheid
Hoe kunnen we overtuiging met openheid laten samen sporen? Hoe verbondenheid met de eigen traditie samen denken met een grote openheid tegenover randkerkelijken en niet- en andersgelovigen?
Thema: devotie en emancipatie
Hoe kunnen de kansen en momenten van devotie in de stad mensen versterken en emanciperen?
Thema: jongeren, geloof en kerk.
Hoe geven we jongeren meer kansen om te praten over hun geloof en hoe helpen we hen aan uitdieping van een band met de traditie? Hoe geven we hen meer verantwoordelijkheid en hoe dagen wij hen daartoe uit?
Thema: categoriaal en territoriaal
Hoe komen we tot een betere kruisbestuiving tussen categoriale en territoriale pastoraal?
Thema: presentie
Wat leren we uit de ‘voorbije’ coronacrisis inzake presentiepastoraat en hoe geven we dit vorm?
Bijna dag op dag twee jaar geleden keurde de jury het project goed waarvan vanavond de resultaten van worden voorgesteld: het SPES-onderzoek van de Pastorale Eenheid Antwerpen-Centrum. De jury verwachtte dat ook praktijkgericht onderzoek gebruikt kan worden om geloofsgemeenschappen voor te bereiden op de toekomst, naar het woord van Professor Matthias Sellmann, directeur van het Zentrum für angewandte Pastoralforschung in Bochum, geloofsgemeenschappen zukunftssicher te maken. Futureproof.
Space for Grace beoordeelde jullie project als een opportuniteit om multiculturele geloofsgemeenschappen in Antwerpen te laten bekijken door de bril van het SPES onderzoek. Met de bevindingen die we zo dadelijk vernemen, hopen we aanzetten te krijgen van hoe in een grootstedelijke context de dialoogparochie vorm kan krijgen. Wij zijn ook blij dat jullie synodaal verder op weg gaan met de bevindingen van dit onderzoek, in de gespreksgroepen die starten op 21 maart.
– Raf Lust (Projectcoördinator) bij voorstelling van onderzoeksresultaten op 9 maart 2022
Kernwaarden
- kracht: vertrekken van empirische gegevens
- droom: pastorale Eenheid
- botsend op corona en representativiteit
- verbindende: voortdurende dialoog
- kwestbaarheid: snel wijzigende situatie